Phẫu thuật Phaco có an toàn không? Quy trình chuẩn và chi phí mới nhất

Đục thủy tinh thể là nguyên nhân chính gây suy giảm thị lực và mù lòa có thể phòng ngừa. Trong bối cảnh dân số già hóa, phẫu thuật Phaco được xem là giải pháp chuẩn nhờ tính an toàn, ít xâm lấn và phục hồi nhanh. Tại Bệnh viện Mắt Sài Gòn Biên Hòa, kỹ thuật này được thực hiện thường quy với bác sĩ giàu kinh nghiệm và thiết bị hiện đại. Bài viết sẽ cung cấp khái niệm, quy trình, chỉ định và chi phí để bạn chuẩn bị trước khi điều trị.

1. Phẫu thuật Phaco là gì?

Phẫu thuật Phaco (Phacoemulsification) là kỹ thuật hiện đại trong điều trị đục thủy tinh thể. Phương pháp này dùng sóng siêu âm tần số cao để làm nhuyễn nhân thủy tinh thể đục rồi hút ra ngoài qua đường rạch rất nhỏ trên giác mạc (khoảng 2–3 mm).

Sau đó, bác sĩ đặt một thủy tinh thể nhân tạo (IOL) thay thế, giúp cải thiện thị lực nhanh và vết mổ tự lành mà không cần khâu. Ngoài kỹ thuật Phaco thường quy, hiện nay còn có Phaco bằng laser Femtosecond, sử dụng tia laser chính xác để tạo đường rạch và hỗ trợ tán nhuyễn thủy tinh thể, mang lại độ an toàn và chất lượng thị lực cao hơn, phù hợp cho những bệnh nhân muốn kết quả tối ưu sau mổ.

2. Ưu điểm và hạn chế của phẫu thuật Phaco

Phaco được coi là phương pháp chuẩn trong điều trị đục thủy tinh thể nhờ độ an toàn cao, hiệu quả rõ rệt và phục hồi nhanh. Tuy vậy, cũng như mọi kỹ thuật y khoa khác, phương pháp này có cả điểm mạnh lẫn một số hạn chế.

Ưu điểm:

• Đường mổ rất nhỏ (2–2.2 mm): Tự lành, không cần khâu, hạn chế nhiễm trùng và rút ngắn thời gian hồi phục.
• Thời gian thực hiện nhanh: Chỉ 5–10 phút cho ca đơn giản, 15–20 phút với trường hợp phức tạp.
• Ít đau, cải thiện thị lực sớm: Phần lớn bệnh nhân nhìn rõ ngay sau mổ.
• Không cần nằm viện: Sau 1–2 giờ theo dõi có thể ra về trong ngày, tiết kiệm chi phí và thời gian.
• Chi phí hợp lý: So với hiệu quả thị lực và khả năng hồi phục, mức giá được xem là phù hợp với đa số bệnh nhân.

Hạn chế:

• Yêu cầu tay nghề bác sĩ: Thủ thuật cần được thực hiện bởi bác sĩ giàu kinh nghiệm để tránh rủi ro.
• Phụ thuộc vào cơ sở y tế: Người bệnh nên chọn bệnh viện chuyên khoa với trang thiết bị hiện đại, chẳng hạn Bệnh viện Mắt Sài Gòn Biên Hòa, để đảm bảo an toàn và kết quả thị lực tối ưu.

3. Điều kiện để thực hiện phẫu thuật Phaco

Để phẫu thuật Phaco diễn ra an toàn và đạt hiệu quả tối đa, bệnh nhân cần đáp ứng một số tiêu chí y khoa cụ thể. Những yếu tố này giúp bác sĩ đánh giá khả năng thực hiện thủ thuật cũng như giảm thiểu biến chứng sau mổ:

• Tình trạng mắt: Người bệnh có biểu hiện đục thủy tinh thể gây suy giảm thị lực rõ rệt, ảnh hưởng sinh hoạt (lái xe, đọc sách, làm việc...). Đồng thời, mắt không mắc bệnh viêm cấp tính (như viêm giác mạc, viêm kết mạc) hay các bệnh lý võng mạc nặng có thể làm giảm hiệu quả phẫu thuật.
• Sức khỏe tổng quát: Bệnh nhân cần có thể trạng ổn định, không bị nhiễm trùng cấp, không rối loạn đông máu và không mắc bệnh nội khoa nghiêm trọng chống chỉ định phẫu thuật.
• Đặc điểm giải phẫu: Giác mạc và bao thủy tinh thể phải đảm bảo phù hợp để tạo đường mổ nhỏ, giúp bác sĩ thao tác an toàn và chính xác.
• Tuân thủ điều trị: Người bệnh cần thực hiện nghiêm túc hướng dẫn trước – sau mổ, bao gồm dùng thuốc đúng liều, tái khám định kỳ và chăm sóc mắt đúng cách.

4. Đối tượng được chỉ định phẫu thuật Phaco?

Không phải mọi trường hợp đục thủy tinh thể đều cần mổ ngay. Việc chỉ định phẫu thuật được bác sĩ xem xét kỹ dựa trên mức độ suy giảm thị lực, nhu cầu sinh hoạt và các yếu tố nguy cơ. Những nhóm thường được khuyến nghị gồm:

• Người có thị lực giảm đáng kể: Thấy mờ, chói sáng, khó đọc sách, lái xe hay làm việc (thường ≤ 5/10).
• Người bị ảnh hưởng sinh hoạt hằng ngày: Dù thị lực chưa quá thấp nhưng đã cản trở công việc và chất lượng sống.
• Người trung niên (từ 50 tuổi): Giai đoạn thủy tinh thể bắt đầu lão hóa, dễ xuất hiện đục, cần khám định kỳ.
• Người cao tuổi (từ 60 tuổi): Nguy cơ cao, hơn 50% gặp tình trạng đục thủy tinh thể.
• Người mắc bệnh nền: Đặc biệt là tiểu đường, tăng huyết áp hoặc bệnh mắt mạn tính, cần theo dõi chặt và mổ khi phù hợp.
• Người có tiền sử gia đình: Nếu có người thân từng bị đục thủy tinh thể, nguy cơ mắc cao hơn, nên kiểm tra mắt thường xuyên.
• Người từng chấn thương mắt: Dễ gây biến đổi thủy tinh thể, có thể cần can thiệp sớm để giữ thị lực.

Chỉ khi bác sĩ chuyên khoa đánh giá toàn diện và thấy đủ điều kiện, phẫu thuật Phaco mới được tiến hành để đảm bảo an toàn và hiệu quả tối ưu.

5. Quy trình phẫu thuật Phaco tại Bệnh viện Mắt Sài Gòn Biên Hòa

Tại Bệnh viện Mắt Sài Gòn Biên Hòa, phẫu thuật đục thủy tinh thể bằng phương pháp Phaco luôn tuân thủ quy trình ba bước: khám và chuẩn bị trước mổ – can thiệp trong mổ – theo dõi và chăm sóc sau mổ. Mỗi giai đoạn đều đóng vai trò quan trọng để đảm bảo ca mổ an toàn, kết quả thị lực ổn định lâu dài.

5.1. Khám và chuẩn bị trước mổ

• Bệnh nhân sẽ được kiểm tra kỹ lưỡng để đánh giá khả năng phẫu thuật:
• Khám mắt chuyên sâu: đo thị lực, xác định mức độ đục và lựa chọn loại kính nội nhãn (IOL) phù hợp với nhu cầu nhìn xa – gần.
• Xét nghiệm toàn thân: máu, nước tiểu… nhằm phát hiện bệnh lý tiềm ẩn như tiểu đường, rối loạn đông máu.
• Hình ảnh: siêu âm nhãn cầu, chụp OCT, đo công suất IOL để lập kế hoạch phẫu thuật chính xác.
• Đánh giá sức khỏe: đo huyết áp, kiểm tra tim mạch nhằm loại bỏ nguy cơ chống chỉ định.

5.2. Thao tác trong phẫu thuật

Ca mổ diễn ra trong phòng vô trùng với các bước:

• Nhỏ thuốc tê để mắt không đau, bệnh nhân vẫn tỉnh táo.
• Tạo vết rạch cực nhỏ ở rìa giác mạc (chỉ 2–2,2 mm), có thể bằng dao siêu nhỏ hoặc bằng laser Femtosecond.
• Đưa đầu dò siêu âm vào trong để phá vỡ thủy tinh thể đục thành những mảnh nhỏ rồi hút ra ngoài.
• Cấy ghép thủy tinh thể nhân tạo (IOL) thay thế thấu kính mờ, khôi phục khả năng hội tụ ánh sáng.

5.3. Chăm sóc và theo dõi sau mổ

Sau phẫu thuật, bệnh nhân được giữ lại bệnh viện vài giờ để theo dõi, sau đó có thể ra về trong ngày.

Hướng dẫn sau mổ bao gồm:

• Dùng thuốc đúng chỉ định: nhỏ mắt, uống thuốc chống viêm/kháng sinh theo đơn.
• Giữ vệ sinh mắt: không dụi mắt, không để nước bắn trực tiếp vào mắt, luôn đeo kính bảo vệ khi ra ngoài.
• Hạn chế vận động mạnh: tránh bơi lội, tập thể thao hoặc lái xe trong 1–2 tuần đầu.
• Chế độ ăn uống lành mạnh: bổ sung dinh dưỡng để hỗ trợ quá trình hồi phục.
• Tái khám theo lịch: vào ngày đầu tiên, tuần đầu và tháng đầu sau mổ.

Nếu xuất hiện triệu chứng bất thường như đỏ mắt, đau nhức hoặc thị lực giảm đột ngột, người bệnh cần quay lại bệnh viện ngay để được xử lý kịp thời.

6. Chi phí phẫu thuật Phaco

Khi tìm hiểu về phẫu thuật Phaco, chi phí là mối quan tâm hàng đầu của nhiều bệnh nhân. Trên thực tế, giá mổ đục thủy tinh thể không cố định mà phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau, bao gồm:

• Khám và kiểm tra trước mổ như đo thị lực, siêu âm, chụp OCT, xét nghiệm máu – nước tiểu…
• Công nghệ phẫu thuật sử dụng dao vi phẫu truyền thống hay laser Femtosecond.
• Thuốc men và vật tư tiêu hao cần thiết trong suốt quá trình mổ.
• Bảo hiểm y tế mức chi trả hoặc hỗ trợ thực tế tùy từng trường hợp.

Trong tất cả các yếu tố, loại thủy tinh thể nhân tạo (IOL) là yếu tố ảnh hưởng lớn nhất đến tổng chi phí:

• IOL đơn tiêu chuẩn: Giúp nhìn rõ ở một khoảng cách (thường là xa). Đây là lựa chọn phổ biến, được BHYT hỗ trợ gần như toàn bộ.
• IOL đa tiêu: Cho phép nhìn tốt ở nhiều khoảng cách (xa – trung – gần), hạn chế cần kính sau phẫu thuật. Tuy nhiên, giá cao hơn, dao động khoảng 10 – 30 triệu đồng tùy loại và thường không nằm trong phạm vi thanh toán của BHYT (hoặc chỉ hỗ trợ một phần).

Việc lựa chọn loại IOL phù hợp sẽ được bác sĩ tư vấn dựa trên tình trạng mắt và nhu cầu thị lực của từng bệnh nhân.

Phẫu thuật Phaco hiện là phương pháp điều trị đục thủy tinh thể được lựa chọn nhiều nhất nhờ độ an toàn và hiệu quả nhanh. Tại Bệnh viện Mắt Sài Gòn Biên Hòa, quy trình phẫu thuật được chuẩn hóa, bác sĩ giàu kinh nghiệm trực tiếp thực hiện và đồng hành suốt quá trình, giúp bệnh nhân an tâm lấy lại thị lực sáng rõ chỉ sau một thời gian ngắn.